Motyw śmiechu w literaturze - wersja na stronę internetową, Książki
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
//-->MIEJSKA BIBLIOTEKA PUBLICZNAim. Gustawa Daniłowskiego w SosnowcuDział Informacyjno-BibliograficznyMotyw śmiechu w literaturzeZESTAWIENIE BIBLIOGRAFICZNEopracowałaPatrycja DziemborSosnowiec 2011SPIS TREŚCIWstęp...…………………………………………………………………................................. 3Wykaz skrótów …………………………................................................................................ 6Wykaz placówek MBP w Sosnowcu i ich oznaczeń ............................................................... 7Literatura podmiotowa (wg autorów) ...................................................................................... 8I Literatura podmiotowa (wybór) ............................................................................... 11II Literatura przedmiotowa (opracowania)1. Opracowania poszczególnych twórców i utworów ............................................ 222. Opracowania ogólne .......................................................................................... 43Indeks alfabetyczny ................................................................................................................ 48Indeks przedmiotowy ............................................................................................................ 53Wykaz uwzględnionych czasopism ........................................................................................ 562WstępMotyw śmiechu w literaturze ma bardzo bogatą tradycję. Różne są też jego funkcjei sposoby przejawiania się w utworach literackich.Śmiech możebawid, stanowiącrównocześnie doskonałe narzędzie do tego, by uczyd, krytykowad, a nawet zwalczadrozmaite wady i przywary ludzkie.Śmiech przemawia za pomocą różnych sposobów, takich jak na przykład: groteska,ironia czy parodia. Może też wyrażad się pod postacią gatunków literackich: komediiczy poematu heroikomicznego.Groteska deformuje świat, łączy na pozór niepasujące do siebie elementy, co sprawia,że powstaje zupełnie nowa, absurdalna rzeczywistośd. Rzeczywistośd, której obce są wszelkieograniczenia czasowo-przestrzenne i przyczynowo-skutkowe. Z groteską możemy spotkad sięu Gombrowicza (Ferdydurke), w opowiadaniach Mrożka (np.Wesele w Atomicach)czy wreszcie u Gałczyoskiego (Teatrzyk"Zielona Gęś" przedstawia).Groteska ośmiesza formymyślenia, zakorzenione i wpojone nam od dzieciostwa schematy postępowania, irracjonalneprzepisy, wszechobecną biurokrację, ciemnotę, zacofanie i nadmierne uleganie modzie.Piętnuje wszystko to, co sprawia, że ludzie działają jak maszyny, mechanicznie i bezzastanowienia wykonując rozmaite czynności.Ironia, z kolei, to narzędzie, którym posługują się autorzy aby pokazad, że ichprawdziwe intencje są odwrotne od tych zaprezentowanych w utworze. Tak dzieje sięchodby w przypadku satyr Krasickiego (np.Do króla, Pijaostwo),gdzie pod przykrywkąpochwał i rzekomych zalet króla czy nadmiernego picia, autor w istocie krytykuje różneprzywary ludzkie. Ironia ośmiesza niesprawiedliwośd społeczną i wady ludzkie.W przeciwieostwie do groteski, jest ona bardziej zakamuflowana, ponieważ posługuje sięsformułowaniami i zwrotami, których dosłowne znaczenie jest całkiem odmienneod zamierzonego. Z ironią mamy do czynienia w wielu utworach, szczególniepozytywistycznych, ale też wspólczesnych (np.List do ludożercówRóżewicza, w którym ludzibezwzględnych i samolubnych autor nazywa "kochanymi ludożercami").3Z parodią natomiast, mamy do czynienia wtedy, gdy autor dzieła w sposób komicznyi zamierzony naśladuje inny utwór literacki. Jednak celem parodii, co należy szczególniepodkreślid, nie musi byd tylko ośmieszenie wzorca. Zdarza się często, że zamierzeniem autoratekstu parodystycznego jest polemika z arcydziełem lub chęd dopowiedzenia własnej treścii poglądów (przykładem utworu typowo parodystycznego jestWesele w AtomicachMrożka,w którym sparodiowane zostałyChłopiReymonta).Do podstawowych gatunków literackich, które bawią i uczą należą bez wątpienia:fraszki (np.Na nabożną, O doktorze Hiszpanie, O KoźleKochanowskiego), satyry (np.Żonamodna, PijaostwoKrasickiego) i poematy heroikomiczne (np.MonachomachiaKrasickiego).Taką funkcję pełnią też często komedie, które oprócz piętnowania ludzkich wad i słabościsłużą też wychowywaniu czytelników (np.ŚwiętoszekiSkąpiecMoliera,ZemstaFredryczyMoralnośd pani DulskiejZapolskiej). Warto również wspomnied o rodzajach komizmu,z którymi można spotkad się przy lekturze tekstów. Z tych najbardziej widocznychi charakterystycznych wystarczy wymienid komizm sytuacyjny, językowy, postaciczy charakterów.Motyw śmiechu w literaturze jest tak różnorodny, pełni tak wiele funkcji i takodmienne są jego źródła, że niezwykle trudno stworzyd kompleksowe i wyczerpującezestawienie bibliograficzne na ten temat. W związku z tym, należy podkreślid, że niniejszabibliografia stanowi jedynie wybór przykładowych utworów literackich oraz opracowaodotyczących tego motywu w literaturze.Zestawienie przeznaczone jest dla uczniów szkół podstawowych i średnich,maturzystów, studentów bibliotekoznawstwa i informacji naukowej, bibliotekarzy,nauczycieli oraz wszystkich osób zainteresowanych tą tematyką. Uwzględnia przedewszystkim dokumenty dostępne w placówkach MBP w Sosnowcu oraz w Bibliotece Śląskiejw Katowicach.Jest to wykaz wydawnictw zwartych oraz artykułów dotyczących motywu śmiechuw literaturze polskiej i obcej.4W bibliografii zastosowano układ działowy, w obrębie działów – układ alfabetyczny.Opisy wykonano w oparciu o normy opisu bibliograficznego: PN-82-N-01152.01 Opisbibliograficzny. Książki, PN-N-01152-1/A1 Opis bibliograficzny. Książki. (Zmiana A1), PN-N-01152.2Opisbibliograficzny.Wydawnictwaciągłe.Zastosowanodrugistopieoszczegółowości opisu. Opisy opracowao uzupełniono sygnaturami placówek dysponującychdanymi publikacjami. W dolnej części opisu bibliograficznego książki zamieszczonoinformację o miejscu przechowywania książki.Całośd została uzupełniona o indeks osobowy, przedmiotowy oraz spis czasopismuwzględnionych w bibliografii oraz wykaz skrótów i placówek MBP w Sosnowcu.5
[ Pobierz całość w formacie PDF ]