Model mediacjii, ^^^^^ KSIĄŻKI E BOOKI LITERATURA, Mediacje
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
MODELE MEDIACJI
Dr Agata Gójska
Mgr Rafał Milewski
Mediator powinien prowadzić postępowanie mediacyjne w oparciu o zasadę samodzielności i autonomii stron konfliktu.
Neutralność
Czy mediacja jako procedura jest neutralna?
Promowanie wartości kultury Zachodu: równości, autonomii decyzyjnej, otwartości komunikacyjnej
Jedna czy wiele mediacji:
różne wizje konfliktu - różne modele mediacji
Różne wizje konfliktu
różne modele mediacji
Siła:
konflikt jest walką o dominację
organizacja/ mobilizacja
Prawa:
konflikt jest rywalizacją pomiędzy roszczeniami do praw
rzecznictwo/ poparcie
Potrzeby i interesy:
konflikt to dążenie do zaspokojenia niezgodnych potrzeb w sytuacji ograniczonych
zasobów
pomoc w rozwiązaniu problemu
Kryzys w interakcji
przywrócenie konstruktywnej interakcji
Mediacja ewaluatywna: siła i prawa
Przedmiotem porównań czyni się potencjalne postanowienie sądu w sprawie (siła wyznaczana przez prawo;
odwołanie się do prawnie determinowanej sprawiedliwości i słuszności)
Mediator dokonuje rekomendacji co do możliwych rozwiązań
Istotny wpływ mediatora na strukturę, przebieg i rezultat mediacji
Adwokaci jako istotni aktorzy procedury (jako reprezentanci stron, ale także model mediacji zdominowany
przez środowisko prawnicze)
Model mediacji wahadłowych lub częste spotkania na osobności (także z samymi pełnomocnikami stron)
Mediacja facylitatywna
Wspomaganie negocjacji w celu osiągnięcia (realistycznego i sprawiedliwego
/fair/
) porozumienia
rozwiązującego kwestie sporne w oparciu o rzetelne informacje
Mediator kontroluje proces, strony kontrolują wynik
Sprawiedliwość i inne zasadnicze kryteria definiowane przez strony
Procedura niesformalizowana, głównie wspólne spotkania (nie jedynie)
Mediacja transformatywna
(R.B.Bush, J.Folger)
Konflikt destabilizuje spostrzeganie siebie i drugiej strony
Poczucie słabości
Poczucie „samozaabsorbowania” (
self-absorption
)
Przyjmuje to formę błędnego koła, prowadząc do degeneracji interakcji, która staje się destruktywna, alienująca
i dehumanizująca
Model transformatywny
1
W konflikcie ludzie dynamicznie poruszają się między dwoma wymiarami
EMPOWERMENT
Wzrost jasności, pewności siebie, osobistej siły, organizacji, decyzyjności
RECOGNITION
Wzrost uważności wobec drugiego, troski, otwartości na człowieczeństwo drugiego, szacunku i
zrozumienia dla sytuacji drugiego
Model transformatywny - założenia
Strony oczekują przede wszystkim wsparcia w zmianie (transformacji) interakcji z destruktywnej na
konstruktywną podczas rozważania rozmaitych kwestii i opcji porozumienia
Rolą mediatora jest wspieranie stron w dokonywaniu przejścia w kierunku
empowerment
(wzmocnienia siebie)
i
recognition
(uznania dla drugiej strony)
Porozumienie nie jest celem mediatora (ponieważ odciąga jego uwagę od głównego celu jakim jest
empowerment
i
recognition)
Porozumienie może ale nie musi być celem stron
Mediator w minimalnym stopniu strukturyzuje proces
Modele mediacji - (ukryte) założenia cd.
Model ewaluatywny
protekcjonalizm i paternalizm
subiektywne definiowanie natury konfliktu (zewnętrzne kryteria rozstrzygające)
struktura mediacji jako mechanizm kontroli
Model facylitatywny
sprawiedliwość/ słuszność
wsparcie dla słabszego uczestnika
struktura mediacji jako wsparcie
Model transformatywny
samostanowienie
człowiek uczy się także popełniając błędy (nie chronienie słabszego uczestnika)
struktura mediacji jako konstrukt stron (o ile jej potrzebują)
RODZINA W ROZWODZIE
Przystosowanie do stresu związanego z rozwodem (Amato, 2000)
1)Rozwód
2)
Czynniki pośredniczące (stresory)
Dorośli
Wyłączna opieka lub utrata opieki nad dziećmi
Utrata wsparcia emocjonalnego
Przeciągający się konflikt z byłym małżonkiem
Pogorszenie sytuacji materialnej
Inne stresujące zdarzenia związane z rozwodem
Dzieci
Pogorszenie wsparcia rodzicielskiego i skutecznej kontroli
Utrata kontaktu z jednym z rodziców
Konflikt między rodzicami
Pogorszenie sytuacji materialnej
Inne stresujące zdarzenia związane z rozwodem
3)
Moderatory (czynniki ochronne)
2
Zasoby (indywidualne, interpersonalne, strukturalne)
Definicja i znaczenie małżeństwa
Cechy demograficzne
4)
Przystosowanie
Dotkliwość i czas trwania problemów psychologicznych, behawioralnych i zdrowotnych
Funkcjonowanie w nowych rolach
Tożsamość i styl życia niezwiązany z dotychczasowym związkiem
Krótkoterminowo (model kryzysu)
Długoterminowo (model chronicznego napięcia)
Polska rodzina w rozwodzie
- Rozwody
Kulminacja w roku 2006 – 72 000 par; w roku 2007 i 2008 odpowiednio - 66 000 par
- Separacje
Od 1 300 w roku 2000, kulminacja w roku 2005 – 11 600, w roku 2007 ok.4 000
- Małżeństwa rozwiedzione w roku 2007 wychowywały ponad 59 000 dzieci (poniżej 18 roku życia), a przebywające w
separacji – 6 000
- Inicjatywa przeważnie po stronie kobiet – 70% spraw (formalne usankcjonowanie rozstania, zgodne z „emocjonalnym
podziałem pracy” w rodzinie)
Przyczyny rozstania
niezgodność charakterów (27% spraw wymieniana jako jedyny powód rozstania, 33% razem z innymi
przyczynami),
niedochowanie wierności małżeńskiej (11%/ 25%)
nadużywanie alkoholu (7%/ 22%)
Forma rozstania: brak orzekania winy (około 72%), orzeczenie winy męża (ok.20% spraw)
Płaszczyzny/ stadia rozwodu (Bohannan, 1970)
Emocjonalna
Legalna
Rodzicielska
Ekonomiczna
Społeczna
Psychiczna
Fazy rozstania w perspektywie indywidualnej
(Weisman; Kressel
)
Zaprzeczanie
Żałoba
Złość i gniew
Rekonstrukcja
Fazy rozstania w perspektywie indywidualnej (E.Kuebler-Ross, T.Schnelzer)
Zaprzeczenie i izolacja
Nie przyjmowanie do wiadomości informacji o rozstaniu
Upór, otępienie, zamrożenie, szok
Wybuch emocji
3
Szukanie winnych, pretensje do partnera
Gniew i złość na partnera, na los, na siebie
Wybuchy agresji, drażliwość, nadmiarowość reakcji
Nienawiść, ucieczka
Targowanie się
Chaos i destabilizacja
Faza przejścia i orientacji
Kwestie praktyczne/ pytania dotyczące nowej tożsamości
Faza depresji i melancholii
regres, smutek, objawy depresji, myśli samobójcze, poczucie beznadziei i osamotnienia
lęk i bezradność
żal, smutek, nostalgia, tęsknota i refleksja
opłakiwanie przeszłych strat
lecznicze oddziaływanie, ukojenie
pożegnanie z tym co było, stanięcie wobec nowego tworzenia siebie
Pogodzenie z losem, wejście w nowe życie
Czy jest jasność co do przyczyn rozstania, na ile jestem w stanie je zrozumieć?
Czy mam jasność własnych oczekiwań i potrzeb i czy je respektuję?
Czy mam jasność na czym będzie mi szczególnie zależało w potencjalnym nowym związku?
Czy mam nowe cele zawodowe i prywatne? Czy odżyły jakieś stare zainteresowania lub pojawiły się
nowe?
Czy potrafię akceptować siebie ze swoimi mocnymi i słabymi stronami?
Czy udaje mi się znów ufać ludziom?
Kobiety w sytuacji rozstania
Główny opiekun dziecka (57% spraw; wspólna opieka – 37%, ojcowie - 7%)
Kolizja wymagań rynku pracy i roli matki
Pogorszenie sytuacji materialnej – nierówności na rynku pracy i obniżenie konkurencyjności kobiety-matki,
„feminizacja ubóstwa”
„Pułapka podwójnej regresji”
Trudność w nawiązaniu nowych relacji
Im mniejsza zmiana, tym mniejszy kryzys (ale też istotne wcześniejsze inwestycje)
Zwiększenie objawów somatycznych (nerwicowych)
Mężczyźni w sytuacji rozstania
Stabilna sytuacja ekonomiczna
Mniej głęboki wgląd we własne przeżycia związane z rozstaniem
Osłabienie w zakresie kontaktów z dzieckiem (społecznie usankcjonowane)
Większe możliwości nawiązywania nowych relacji (nietrwałość więzi)
Pułapki rozstania
Kolizja potrzeb/ doświadczeń na płaszczyźnie małżeńskiej i rodzicielskiej (renegocjowanie granic)
Syndrom „taty z Disneylandu”
Dysproporcje finansowe między rodzicami
Polaryzacja ról rodzicielskich
Rodzina pochodzenia
Dziecko w sytuacji rozwodu
Analiza sytuacji dzieci w rodzinach wysoko i niskokonfliktowych, pełnych i niepełnych
W rodzinach wysokokonfliktowych trudności dzieci pojawiają się długo przed rozwodem
4
W przypadku rodzin silnie skonfliktowanych dobrostan dzieci poprawia się w przypadku rozwodu, w rodzinach
o niskim poziomie konfliktu – pogarsza
(Amato, Loomis, Booth
w przypadku adolescentów
;
W przypadku rodzin silnie skonfliktowanych dobrostan dzieci (już naruszony konfliktem) pogarsza się w
przypadku rozwodu, jednak w przypadku trwania rodziny – prolemy behawioralne ulegają jeszcze silniejszemu
pogłębieniu
(Morrison, Coiro
w przypadku dzieci młodszych
)
Fazy rozstania w perspektywie diady
(Kressel)
Okres przeddecyzyjny
Zmiana percepcji związku Þ działania na rzecz przywrócenia poprzedniego stanu rzeczy
Þ Spadek intymności (oddalanie się i działania asekuracyjne
Þ Utrata fasady solidarności małżeńskiej
Okres decyzji
Okres negocjacji
Okres nowej równowagi
Dzieci w rozwodzie- czynniki warunkujące adaptację
Sposoby funkcjonowania rodziców utrudniające adaptację dziecka
tzw. rodziny dysfunkcyjne, rodzice przejawiający zachowania neurotyczne, depresyjne, antyspołeczne,
rodziny alkoholowe
słabe umiejętności w zakresie rozwiązywania konfliktów, brak konsekwencji w zachowaniu,
chaotyczne wzorce wychowawcze
Atrybuty dziecka
Wiek dziecka
Płeć dziecka
Struktura rodziny
»
Obecność dwojga rodziców daje możliwość wzajemnego wsparcia, rozmaite wzorce dla dziecka
(role), większe zasoby, możliwość nadzorowania dziecka i zaangażowania w jego sprawy.
»
Dla dziecka bardziej istotna niż częstotliwość jest regularność w kontaktach z drugim rodzicem i możliwość
uczestnictwa rodzica w bieżącym życiu dziecka.
Stres i niekorzystna sytuacja socjoekonomiczna,
Spadek dochodów rodziny po rozwodzie, szczególne trudności mają kobiety; większe obciążenie pracą,
mniejsza stabilność zatrudnienia, konsekwencje mieszkaniowe (gorsze sąsiedztwo), trudności w
egzekwowaniu alimentów.
Wzorce adaptacji rodzica (głównego opiekuna dziecka),
Szczególnie wzorce przystosowawcze matek po rozwodzie (rozpoczęcie lub kontynuacja nauki,
rozpoczęcie pracy zawodowej), pozytywnie wpływają na dorastające dzieci, budując ich niezależność,
dojrzałość, samodzielność oraz gotowość do odpowiedzialnego udziału w życiu rodziny, szybszy
rozwój moralny (modelowanie).
Procesy wewnątrzrodzinne (sposoby rozwiązywania problemów, natężenie konfliktów, etc.)
Destruktywny raczej konflikt niż rozwód
Wciąganie dzieci w konflikt rodziców
»
Konflikt pomiędzy rodzicami na dwa sposoby wpływa na zachowanie i adaptację dzieci: obniża
jakość kontaktów rodziców z dzieckiem, kiedy dorośli skupieni są na własnych trudnościach i
odreagowują negatywne emocje, jest również modelem dla relacji pomiędzy rodzicem i dzieckiem,
pogarszając tę relację.
Dziecko w sytuacji rozwodu - relacja z ojcem
5
[ Pobierz całość w formacie PDF ]